Crimea tuyên bố độc lập, ông Yanukovych tái xuất

Ngày 11/3, Quốc hội Crimea với tỷ lệ 78/81 phiếu tán thành đã tuyên bố độc lập khỏi Ukraine. Cùng ngày, Tổng thống Ukraine bị phế truất Viktor Yanukovych tái xuất hiện, kêu gọi quân đội Ukraine không tuân lệnh chính quyền mới.

Ông tuyên bố mình vẫn là Tổng tư lệnh tối cao quân đội Ukraine và sẽ sớm trở về nước khi điều kiện chín muồi.

Theo tờ New York Times (Mỹ), ông Yanukovych vẫn tổ chức họp báo tại địa điểm lần trước ở thành phố Rostov-on-Don (Nga). Ông tố cáo phương Tây đã vội vã thừa nhận và trợ giúp cho chính quyền mới mà ông gọi là “kẻ cướp”. 

Về gói hỗ trợ 1 tỷ USD Mỹ rót cho chính phủ tạm quyền Ukraine, Tổng thống bị phế truất trích dẫn luật pháp Mỹ cấm viện trợ cho các chính phủ tiếm quyền bằng đảo chính. Ông Yanukovych cũng tuyên bố cuộc bầu cử tổng thống ngày 25/5 tới là bất hợp pháp.

Báo Mỹ Washington Post ngày 11/3 đưa tin, Bộ Ngoại giao Nga cáo buộc những phần tử vũ trang nổ súng vào người biểu tình hòa bình ở thành phố Kharkov, và bày tỏ sự phẫn nộ trước tình trạng hỗn loạn hiện nay ở miền đông Ukraine do hành động của các nhóm có liên hệ với chính quyền mới ở Kiev.

Trong khi đó, phe ủng hộ chính phủ tạm quyền nói rằng, nhiều người phản đối Crimea sáp nhập vào Nga đã mất tích. Theo họ, ít nhất 4 căn cứ quân sự Ukraine ở Crimea, trong đó có một căn cứ tên lửa, đã bị các tay súng mặc đồng phục xưng là thành viên của đơn vị tự vệ địa phương chiếm giữ.

Báo Le Figaro (Pháp) đưa tin, nhằm tìm cách hạ nhiệt chỉ trích, tránh một cuộc tấn công ngoại giao phối hợp giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU), Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã loan báo những đề xuất riêng của Nga nhằm giải quyết khủng hoảng Ukraine, ổn định tình hình trong khuôn khổ luật pháp quốc tế. 

Ông không nêu chi tiết cụ thể và cũng không nhắc tới việc lập nhóm tiếp xúc theo đề nghị của Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thủ tướng Đức Angela Merkel. Báo Le Monde (Pháp) hôm 11/3 đưa tin, Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc họp kín theo đề xuất của Ukraine. Ngoại trưởng Pháp Laurent Fabius nói rằng, các biện pháp trừng phạt Nga có thể bắt đầu ngay trong tuần này.

Hôm qua, Thủ tướng Crimea Sergei Axionov tuyên bố bán đảo Crimea sẽ gia nhập khu vực đồng rúp. Chính quyền Crimea đang có ý định quốc hữu hóa Hạm đội Hải quân Ukraine tại thành phố Sevastopol, Voice of Russia đưa tin. Ngày 11/3, Mỹ và NATO bắt đầu cuộc tập trận trên không và trên biển sát biên giới Ukraine. NATO cũng bắt đầu các chuyến bay trinh sát trên lãnh thổ Ba Lan và Romania. 

Trong khi đó, Interfax dẫn lời người phát ngôn quân đội Nga thông báo sẽ bắt đầu cuộc tập trận mới gồm 3.500 quân. Nga cũng lần đầu triển khai hệ thống tên lửa chống hạm Bastion-P tối tân tới Biển Đen. Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain cho rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không đời nào chịu mất Crimea. “Không có Ukraine, Nga chỉ là một quốc gia. Có được Ukraine, Nga là một đế chế”, ông McCain nói. Theo kế hoạch, ngày 12/3, Thủ tướng tạm quyền Ukraine Arseniy Yatsenyuk tới Washington cầu cứu Mỹ.

Tờ Washington Times dẫn kết quả cuộc thăm dò do CNN/ORC công bố hôm 10/3 cho thấy, 59% người Mỹ ủng hộ trừng phạt kinh tế Nga, 46% ủng hộ trợ giúp Ukraine. Chỉ 12% đồng ý đưa quân Mỹ vào, 17% tán thành không kích. Chỉ 48% tán đồng cách xử lý khủng hoảng Ukraine của ông Obama.